Terug in de tijd

DE NIEUWE SPELLING KOMT ERAAN
De Nieuwe Spelling (NS) is tot stand gekomen onder leiding van de Nederlandse Taalunie. De NS gaat op 1 september 1997, maar mogelijk al eerder op 1 september 1996, van start. De juiste spelling is opgenomen in het Groene boekje, dat door Sdu (de Staatsdrukkerij) uitgegeven wordt. Ook andere uitgevers hebben spellingsgidsen uitgegeven. In incidentele gevallen wijken deze door interpretatieverschillen af. Deze verschillen worden binnenkort weggewerkt.
Dit zijn de voornaamste wijzigingen :
1. In het algemeen wordt de voorkeurspelling de enige officiële vorm.Anders gezegd; de toegelaten spelling verdwijnt. De toegelaten spelling (ongeveer 12.000 woorden) bestond vooral uit woorden van buitenlandse afkomst.Officieel kunt U dus niet meer kiezen tussen quasi en kwasi; het wordt quasi. Het wordt bureau (buro vervalt), elektriciteit (electriciteit vervalt), kwantitatief (quantitatief vervalt), architect (architekt vervalt) en diskette.
2. Onlogische keuzes uit de oude Woordenlijst worden herzien.Om twee voorbeelden te noemen : de oude lijst gaf microcosmos naast kosmos en fotocopie naast kopie. Het wordt nu microkosmos, kosmos, fotokopie en kopie.
3. De regels voor de tussenletters in samenstellingen worden eenvoudiger.Een samenstelling is een woord dat uit twee woorden gevormd is, bijvoorbeeld keukendeur. Soms is daartussenin nog een letter te horen: maneschijn, heldendaad, stadskantoor.3a.Voor de tussenklank -E(N) geldt voortaan het volgende: U schrift -EN als het eerste deel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat alleen maar een meervoud heeft op -EN. Het wordt dus boekenlegger, bessensap en geitenleer. Maar het blijft rijstebrij, want 'rijst' heeft geen meervoud. Het blijft ook rodekool, want 'rood' is geen zelfstandig naamwoord. En het blijft hoogtevrees, want 'hoogte' heeft ook een meervoud op -S.Deze nieuwe regel zou in sommige gevallen ongewilde veranderingen opleveren. Daarom worden er een paar uitzonderingen op gemaakt. Die zorgen ervoor dat woorden als zonneschijn, ruggespraak, maneschijn, reuzemop en paddestoel ('versteende uitdrukkingen') ongewijzigd blijven.
Deze regel is ook van toepassing wanneer het eerste deel een vrouwelijke nevenvorm is met een toonloze e achter het grondwoord; bijvoorbeeld agentenhandtasje.3b.Bij de tussenklank -S verandert er bijna niets. Als je een -S hoort schrijf je die ook. Dat kan betekenen dat een samenstelling op twee manieren geschreven kan worden. Sommige mensen zeggen : geluidhinder, of spellingcommissie. Anderen zeggen geluidshinder of spellings- commissie. Als het gaat om uitspraakverschillen, zijn beide spellingen toegelaten. Dat was trouwens al zo.
4a. Een liggend streepje komt in de plaats van het trema als in een samenstelling een aantal klinkers op elkaar volgen die tot uitspraakverwarring kunnen leiden.Het wordt dus : zo-even, mee-eten, zee-eend.Bij voluit geschreven getallen blijft het trema wel staan: het blijft honderdtweeëntwintig.En natuurlijk behouden ook woorden als geërgerd, conciërge en coördinatie het trema; dat zijn immers geen samenstellingen.
4b. In algemeen gangbare woorden van Franse herkomst worden de Franse accenttekens alleen gebruikt op de e : é, è en ê. Voorbeelden zijn comité, coupé en scène.De â en ô worden voor deze categorie dus niet meer gebruikt. Voorbeelden zijn paté en ragout.In niet algemeen gangbare woorden, die nog als zuiver Frans aanvoelen, blijven de accent-tekens staan: déjà vu en tètè-à-tètè.
5. Bijvoeglijke naamwoorden die zijn afgeleid van een samengestelde aardrijkskundige naam krijgen voortaan altijd een liggend streepje: Noord-Holland, West-Vlaams, Zeeuws-Vlaams
[Bron: http://www.xs4all.nl/~johnpiek/tweede.html]

spellingvernieuwing

15 oktober 2005 en 1 augustus 2006


Als alles volgens plan verloopt, dan ligt op 15 oktober 2005 het nieuwe Groene Boekje, met daarin de officiële spelling van woorden in de Nederlandse taal in de winkel. Ongeveer op hetzelfde moment verschijnt de dikke Van Dale met daarin diezelfde nieuwe spelling. Op 1 augustus 2006 zal deze vernieuwde spelling vervolgens officieel worden. Toen de nieuwe spelling van het Nederlands op 1 augustus 1996 werd ingevoerd, werd tegelijk besloten om vanaf dat moment iedere tien jaar met een aanpassing te komen. In feite is er dit keer dus geen sprake van een nieuwe spelling, maar van een vernieuwing of herziening van de 'nieuwe spelling' van 1 augustus 1996. De veranderingen zijn dan ook niet zo groot als in 1996 het geval was.
De wijzigingen zijn dit keer meestal vereenvoudigingen. Op een aantal punten worden woorden die nu inconsequent zijn, en die niet volgens de regels van 1996 worden gespeld aan de regels aangepast. Verder komt er duidelijkheid over zaken die in het oude groene boekje niet aan de orde komen; bijvoorbeeld op welk moment er wel of niet een hoofdletter gebruikt moet worden. Daarnaast wordt een van de meest vreemde uitzonderingen op de regels in de spelling van 1996 aangepast: de uitzondering met dieren en plantennamen op de tussen-n-regel. Die uitzondering luidt dat woorden die een samenvoeging zijn van een dieren en een plantennaam (in die volgorde) géén tussen-n krijgen. Bijvoorbeeld het woord 'paardebloem'. Dat wordt in de nieuwe spelling dus veranderd in 'paardenbloem'. Volgens de huidige spelling worden de meeste woorden dus al op die manier gespeld, zoals bijvoorbeeld 'pannenkoek' , 'heksenketel' en zelfs 'smartengeld'. (Dat laatste woord wordt ondertussen in sommige kranten opnieuw op de oude manier manier geschreven: 'smartegeld'.)
Op deze site zal, vooruitlopend op de definitieve verandering, al af en toe aandacht aan de vernieuwde spelling worden gegeven. De bedoeling is uiteindelijk dat vóór de nieuwe spelling officieel wordt, ook het grootste deel van deze site opnieuw zal zijn geschreven. Verder zal ook de layout van de website 'Nieuwe spelling' worden aangepast.
[bron http://www.xs4all.nl/~johnpiek/andante02.html]